Αφιέρωμα του
Thestival.gr για τη συλλογικότητα Vegan Thessaloniki και τον Βιγκανισμό στη θεωρία και στην πράξη!
Για κάποιους θεωρείται τρόπος ζωής, για πολλούς υπερβολή και για άλλους καθαρή τρέλα. Για την κοινότητα των Vegan Thessaloniki, όμως, ο βιγκανισμός είναι μια συνειδητή επιλογή, πίσω από την οποία βρίσκεται μόνο η αγάπη για τα ζώα, αλλά και τους ανθρώπους. Οι «σκληροπυρηνικοί» χορτοφάγοι αρνούνται να καταναλώσουν οποιαδήποτε τροφή παράγεται από ζωντανά πλάσματα, δεν χρησιμοποιούν καλλυντικά και προϊόντα που έχουν δοκιμαστεί πειραματικά σε ζώα και δεν φορούν ρούχα που προέρχονται από δέρματα ζώων. Με λίγα λόγια, οι vegan, όπως λένε, αρνούνται να γίνουν «συνένοχοι» σε οποιαδήποτε μορφή εκμετάλλευσης των ζώων και των ανθρώπων.
Ο Ανδρέας, η Δήμητρα, ο Κώστας και η Μαρία είναι τέσσερα από τα ενεργά μέλη της συλλογικότητας Vegan Thessaloniki, η οποία έχει ως σκοπό τη συμμετοχή στην ενημέρωση του κόσμου και την έρευνα γύρω από τα θέματα της προστασίας των ζώων και της διατροφής, με διάφορες ακτιβιστικές δράσεις και εκδηλώσεις. Όπως εξήγησαν μιλώντας στο Thestival, ο βιγκανισμός είναι μια διατροφή και ένας τρόπος ζωής που εκτείνει τη συμπόνια και το σεβασμό στα πλάσματα του πλανήτη μας.
Από παρέα σε... συλλογικότητα της πόλης
Η συλλογικότητα Vegan Thessaloniki συγκροτήθηκε διαδικτυακά στα τέλη του 2010 χάρη στον Ανδρέα, ο οποίος είναι φοιτητής Ιατρικής και χορτοφάγος τα τελευταία 8 χρόνια, εκ των οποίων τα 4 vegan. «Αρχικά, ήταν ένας χώρος να γράφω τις σκέψεις μου όταν είχα πρωτοέρθει από Κύπρο. Μετά από λίγο καιρό, σε μία διαμαρτυρία για τα ζώα, γνώρισα κάποιους vegan και έτσι ακολούθησα και εγώ», αναφέρει στο Thestival ο Ανδρέας. Η ομάδα ξεκίνησε τις πρώτες της εκδηλώσεις, οι οποίες αφορούσαν κυρίως vegan κουζίνα και προβολές στον κοινωνικό χώρο Σχολείο της Βασιλέως Γεωργίου, ενώ αργότερα ένωσε τις δυνάμεις της με μέλη της διεθνούς γυμνής ποδηλατοδρομίας και με το Οικόπολις και πήρε τη μορφή που έχει σήμερα. «Μέχρι να γνωρίσουμε τα παιδιά το 2013, κάναμε πολλές εσωστρεφείς δράσεις, με πικ νικ κλπ. Μετά αρχίσαμε να ενημερώνουμε τον κόσμο σε πολλά επίπεδα, με ακτιβιστικές δράσεις και εκδηλώσεις με προβολές, συζήτηση και ομιλίες από εξειδικευμένους ομιλητές και vegan κουζίνα», τονίζει η Δήμητρα, η οποία έχοντας συμπληρώσει 15 χρόνια ως χορτοφάγος εκ των οποίων τα 3 τελευταία ως vegan, φροντίζει να απαντάει στις ερωτήσεις που φτάνουν στη σελίδα του facebook.
Αυτή τη στιγμή, οι Vegan Thessaloniki αριθμούν περισσότερα από 1.500 διαδικτυακά μέλη, ενώ στη σελίδα τους μπορεί κανείς να βρει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες σχετικά με το βιγκανισμό, καθώς και χάρτη με pins για τα μαγαζιά που διαθέτουν πιστοποιημένα προϊόντα. «Εκπαιδεύουμε τον κόσμο και δημιουργούμε ζήτηση για αυτά τα προϊόντα. Η κοινωνία αφήνει πίσω τις προκαταλήψεις που έχουν να κάνουν με το vegan τρόπο ζωής. Και η Θεσσαλονίκη έχει πολλές επιλογές γιατί είναι... βιγκανούπολη», υπογραμμίζει η Δήμητρα, ενώ ο Ανδρέας προσθέτει ότι «σε περίπτωση που κάποιος έχει επιλέξει αυτόν τον τρόπο ζωής, είμαστε εκεί για να τον στηρίξουμε, για έναν τρόπο ζωής χωρίς βία».
Βιγκανισμός: Θεωρία και πράξη
Το μοντέρνο κίνημα του vegan τρόπου ζωής είναι μία φιλοσοφία που έχει τις ρίζες της στη Βρετανία. Ξεκίνησε από μία ομάδα χορτοφάγων οι οποίοι δεν κατανάλωναν κανένα ζωικό παράγωγο και θεωρούσαν ότι η χρήση του όρου χορτοφάγος (vegetarian) για τον τρόπο ζωής τους ήταν ανεπαρκής. Ο όρος "vegan" που θέσπισε ο Ντόναλντ Γουάτσον προήλθε από την αρχή και το τέλος της λέξης "vegetarian" και συμπεριλαμβάνει εκείνους τους ανθρώπους που αποκλείουν από κάθε πτυχή της ζωής τους τα ζωικά προϊόντα. «Οι περισσότεροι νομίζουν ότι είναι απλά ένα είδος διατροφής, αλλά ουσιαστικά είναι ένα κίνημα για τα δικαιώματα των ζώων», λέει η Μαρία, η οποία ακολουθεί αυτόν τον τρόπο ζωής εδώ και 4,5 χρόνια. Όπως αναφέρει ο Ανδρέας, είναι μια στάση ζωής που επιθυμεί να εκτείνει συμπόνια, δικαιοσύνη και ισότητα σε όλα τα πλάσματα του πλανήτη χωρίς να υπάρχουν διακρίσεις. «Εκτός από το ρατσισμό, υπάρχει και ο σπισισμός, δηλαδή το να θεωρείς τη ζωή ενός όντος υποδεέστερη επειδή δεν ανήκει στο ίδιο είδος με σένα», εξηγεί, ενώ η Δήμητρα συμπληρώνει ότι «οι vegan είναι, επίσης, ενάντια στις διακρίσεις ανάμεσα σε σκυλάκια και γατάκια και στα υπόλοιπα ζώα που δεν είναι κατοικίδια».
Οι vegan δεν πιστεύουν στην «ανθρωπιστική» σφαγή των ζώων, καθώς προσπαθούν να προκαλούν όσο το δυνατόν λιγότερο πόνο. «Εμείς είμαστε ενάντια στον εγκλεισμό και στη φυλάκιση των ζώων. Είμαστε κατά της ιδιοκτησίας. Ακόμη και τα ζώα συντροφιάς, οι περισσότεροι τα εκμεταλλεύονται. Πρέπει να κατευθυνθούμε σε μία τάση που τα ζώα να είναι ελεύθερα στη φύση. Βέβαια, είναι κάτι που θα πρέπει να γίνει σταδιακά», τονίζει ο Κώστας, ο οποίος είναι vegan τα τελευταία δύο χρόνια. Σύμφωνα με τον Ανδρέα, ζούμε σε αποσύνδεση με την τροφή μας, καθώς όπως ξεκαθαρίζει «όλη η δομή του ανθρώπου, από την ανατομία του, το έντερό του, το σάλιο του, τα δόντια του, ακόμη και την ψυχολογία του είναι δομημένη σαν φυτοφάγου ζώου και σαν καρποσυλλέκτη».
Όπως αναφέρει ο Κώστας, ο βιγκανισμός δεν είναι δίαιτα, αλλά έχει μία άλλη ψυχολογία, είναι επιλογή συνείδησης, που προκύπτει όταν εμβαθύνεις στην ουσία, στην εκμετάλλευση των ζώων, στα θέματα της υγείας και της βιομηχανίας πίσω από την κατανάλωση κρέατος και γαλακτοκομικών. «Κάποια πράγματα δεν τα θεωρούμε πια καν φαγητό. Θα ήταν περίεργο να τα φάμε και δεν τα θεωρούμε φυσιολογική τροφή για τον άνθρωπο. Ακόμη και το μέλι, η μέλισσα το φτιάχνει για αυτήν. Όχι για μας», προσθέτει η Μαρία.
Πρώτη φορά vegan
Οι περισσότεροι vegan ξεκινούν ως vegetarians ή ακολουθώντας plant-based diet για λόγους υγείας και στη συνέχεια φτάνουν στον βιγκανισμό. Πώς είναι, όμως, η ζωή και η καθημερινότητα ενός ανθρώπου που ακολουθεί ολική χορτοφαγία; «Αυτό που κοιτάμε πάντα είναι τα συστατικά και τις ετικέτες. Υπάρχουν λίστες για τα συντηρητικά, τα Ε, που λένε την προέλευσή τους ώστε να μπορείς να αποφεύγεις ό, τι είναι ζωικό. Υιοθετώντας έναν vegan τρόπο ζωής, συνεχίζεις εφ' όρου ζωής να ψάχνεις», εξηγεί ο Ανδρέας.
Προκειμένου να ενημερώσει και να βοηθήσει όσους ενδιαφέρονται να ακολουθήσουν τον βιγκανισμό, η συλλογικότητα Vegan Thessaloniki οργανώνει... «veganoεξορμήσεις», δηλαδή βόλτες σε μαγαζιά της πόλης απ' όπου κάποιος μπορεί να προμηθευτεί vegan γιαούρτια, τυριά, σοκολάτες, διάφορα δημητριακά και όσπρια όπως φαγόπυρο, αμάρανθος, κινόα, κεχρί, vegan γάλατα, όπως γάλα από ρύζι ή αμύγδαλα, καθώς και προϊόντα από εταιρείες που δεν κάνουν πειράματα σε ζώα, οι οποίες διαθέτουν πιστοποιήσεις. «Στην ουσία η veganoεξόρμηση είναι μία εντελώς δικιά μας πατέντα που δημιουργήσαμε για να βοηθήσουμε στη πράξη τον κόσμο που είτε θέλει να υιοθετήσει έναν vegan τρόπο ζωής είτε απλά να μειώσει τα ζωικά από τη ζωή του», λέει η Δήμητρα και συμπληρώνει: «Εμείς προσπαθούμε να μάθουμε τον κόσμο να κοιτάει πίσω από τη βιτρίνα. Λειτουργούμε ως αφορμή για να κάνει κάποιος τη δική του έρευνα. Δείχνουμε το δρόμο».
Όπως εξηγούν στο Thestival τα μέλη της ομάδας, το γάλα περιέχει καζεομορφίνες, ουσίες που δημιουργούν φαινόμενα εξάρτησης και γι' αυτό στην αρχή βοηθούν αρκετά τα υποκατάστατα, καθώς μπορεί κανείς να βεγκανοποιήσει τα πάντα· να φτιάξει παστίτσιο, μουσακά ή γλυκά. Το σημαντικότερο, όμως, είναι η ενημέρωση σχετικά με τις συνθήκες παραγωγής τόσο σε «μικρές οικογενειακές φάρμες» όσο και σε μεγάλες βιομηχανίες. «Αν σκεφτόμαστε τα θύματα των επιλογών μας αντί τις συνήθειές μας και τη βολή μας, δεν είναι δύσκολο. Κάθε φορά που αγοράζουμε το οτιδήποτε συντελείται πολιτική πράξη. Ο vegan τρόπος ζωής με έκανε να σκέφτομαι και πολύ παραπάνω για τα δικαιώματα των ανθρώπων και να ψάχνω για προϊόντα fair trade (δίκαιου και αλληλέγγυου εμπορίου). Οι άνθρωποι πρέπει να ξεφύγουμε από τη νοοτροπία ότι δεν μπορούμε να κάνουμε αλλαγές επειδή είμαστε μονάδες», αναφέρει η Δήμητρα.
Πέντε άγνωστες πληροφορίες
- Λίγοι γνωρίζουν ότι ένα θηλαστικό για να βγάλει γάλα πρέπει να γεννήσει, όπως και ο άνθρωπος. Η... παράπλευρη απώλεια στην παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων είναι ότι γονιμοποιούν συνεχώς τις αγελάδες για να γεννήσουν. Αν γεννηθεί αρσενικό, το σκοτώνουν και είναι το γνωστό σε όλους μας μοσχαράκι γάλακτος. Αν είναι θηλυκό, γίνεται ακόμη μία μηχανή παραγωγής γάλακτος.
- Κάτι που δεν γνωρίζουν πολλοί είναι ότι το 99% των κόκκινων κραγιόν περιέχουν πολτό από πολτοποιημένα σκαθάρια. Πρόκειται για τη χρωστική ουσία καρμίνη, η οποία είναι εκχύλισμα αποξηραμένων θηλυκών εντόμων του είδους Dactylopius coccus Casta. Η καρμίνη (Ε120) περιέχεται, επίσης, σε χυμούς, ζαχαρωτά και γλυκά.
- Μπορείτε να αντικαταστήσετε το καθαριστικό τζαμιών και επιφανειών με ξύδι και σόδα. Έχει ακριβώς τα ίδια αποτελέσματα, με τη διαφορά ότι δεν έχει... πειραματιστεί σε ζώα.
- Κατά τη διαύγαση/φιλτράρισμα του οίνου χρησιμοποιείται πολλές φορές καζεΐνη από το γάλα, αλβουμίνη από το αυγό, ιχθυόκολλα, ζελατίνη η οποία προέρχεται από οστά και χόνδρους ζώων.
- Στη Θεσσαλονίκη, υπάρχουν περισσότερα από 50 καταστήματα και εστιατόρια με vegan και χορτοφαγικά προϊόντα.
